We weten nog niet alles van long covid, het Post Covid Syndroom dat het zenuwstelsel zou ontregelen. Long covid geeft na drie maanden nieuwe, terugkerende en/of aanhoudende symptomen en beperkingen na een in het ziekenhuis óf ook wel thuis doorgemaakte covid-19. Meer bij vrouwen dan bij mannen. Naar schatting van de WHO gaat het om 10-20% van de covid-19 patiënten. Bij veel is er sprake van relatief milde klachten die een aantal maanden aanhouden, bij anderen lijken de klachten chronisch en ernstig beperkend. Uit een groot Engels onderzoek uit ultimo 2021 bleek dat twee procent van de Engelsen long-covid hebben. Bij 40% daarvan was de infectie langer dan een jaar geleden. Dat percentage zal oplopen omdat veel patiënten uit dat onderzoek relatief recent ziek zijn.
Er is geen sluitende verklaring en ook nog geen voorspellende factoren. De belangrijkste klachten zijn vermoeidheid, concentratie en geheugenproblemen en kortademigheid. Daarnaast zijn er veel andere klachten als hoofd- en spierpijn, overgevoeligheid, slaapproblemen en duizeligheid. Er kunnen verminderde longfunctie en afwijkingen in de longen zijn.
Een belangrijke vraag is of de klachten een relatie met covid-19 hebben of het gevolg van een reactie zijn van het lichaam op de doorgemaakte ziekte. In de praktijk zijn er een aantal patiënten die binnen de criteria voor ME/cvs vallen.
Er is dus een WHO definitie, maar geen objectieve diagnostische criteria of bewezen effectieve behandeling. Wel lijkt de aanpak van Vermoeidheidkliniek voor chronische vermoeidheid en ME/cvs aan te sluiten bij de ernstige, ook na primaire behandeling aanhoudende klachten van long covid.
Daarom gaan we binnenkort long covid opnemen in de aanpak van Vermoeidheidkliniek. We zijn bezig met de laatste hand te leggen aan het programma. We gaan alleen multidisciplinair behandelen als er sprake is van minimaal zes maanden aanhoudende long covid en patiënten die zonder voldoende succes in de eerste lijn en/of revalidatiekliniek behandeld zijn.
